Hallo beste mensen, daar ben ik weer. Ik zag zoveel rare woorden passeren "schaak, mat, pat, rokeren", het leek me wel tijd voor een kleine pauze. Daarom hier dus gewoon wat kleine dingen die misschien handig zijn om te weten.

Waarde van de stukken

Dit is een makkelijke .... een schaakstuk wat veel kan is meer waard dan een schaakstuk dat minder kan. De Koning is natuurlijk het allerbelangrijkste, maar de andere stukken hebben allemaal ook een puntwaarde:

de Dame - 9 punten
de Toren - 5 punten
de Loper - 3 punten
het Paard - 3 punten
de Pion - 1 punt

Als je dus een Paard kan slaan, maar een Toren kwijtraakt dan is dat meestal niet zo'n beste ruil. Maar twee Torens ruilen voor een Dame ziet er al beter uit.

Oh ja, met kinderen kun je natuurlijk het rekenen oefenen door ze te laten tellen hoeveel punten ze van de ander hebben geslagen!

Aanraken is zetten

Dat is nou zo'n lastig regeltje. Als je een stuk aanraakt dan moet je er ook een zet mee doen als dat kan ..... zo is de spelregel bij een schaakwedstrijd. Het kan handig zijn om vooraf even af te spreken of deze regel geldt bij een partij die je gaat spelen.

Als je gewoon voor de gezelligheid schaakt en iemand maakt een vergissing, dan kun je (net als bij zovele andere spelletjes) iemand een andere zet laten doen. Maar geloof me ..... als een paar jonge leeuwtjes aan het schaken zijn, dan kan de regel "aanraken is zetten" heel eenvoudig onenigheid voorkomen.

Geheimschrift

Wist je dat schakers hun eigen "geheimschrift" hebben? Nee? Dat hebben ze dus echt! Maar wees gerust, Leo Leeuw heeft het ontcijferd!

Ze hebben een manier gevonden om hun schaakpartij op te schrijven. Ik denk dat ze dat hebben gedaan om deze later aan hun moeder te kunnen laten zien .... en natuurlijk ook aan anderen. Maar het is ook beter dan, "die ene witte toren van daar twee stappen naar rechts". Ik zal je verklappen hoe het werkt ...

Weet je nog de cijfers en letters langs de rand van het bord? Nou, die hebben we nodig. Het tweede dat we nodig hebben zijn de beginletters van de stukken: K = Koning, D = Dame, T = Toren, L = Loper, P = Paard (de pion heeft geen eigen letter).

Klaar! Dat viel toch best mee? Kijk maar hoe eenvoudig het nu is .....

1. e2-e4 e7-e5
2. Pg1-f3 Pb8-c6
3. d2-d4 e5xd4
4. Pf3xd4 Pg8-f6

Kun je dit al lezen? Laten we het eens proberen, dan zie je meteen dat het in letters veel meer is dan in dat handige geheimschrift. 

Het leest als volgt ..... Wit speelt als eerste zet de pion van e2 naar e4 en zwart speelt dan de pion van e7 naar e5. Wit speelt dan als tweede zet het paard (P) van g1 naar f3 en zwart speelt dan het paard (P) van b8 naar c6. Wit speelt als derde zet de pion van d2 naar d4 en zwart slaat (x) dan met zijn pion van e5 de witte pion op d4. De vierde zet van wit is met het paard (P) op f3 de zwarte pion op d4 slaan (x) en zwart speelt dan paard (P) van g8 naar f6.

Zo doen echte schakers dat dus. Je ziet dat hun "geheimschrift" erg handig en kort is en zelfs iemand uit een ander land met een andere taal kan het volgen.

Er zijn een paar bijzondere tekens, zo is "x" het teken voor slaan, "0-0" is korte rokade en "0-0-0" is lange rokade. Er valt nog veel meer over te vertellen, maar voor nu is dit wel even genoeg lijkt me.

Ga nu nog even lekker een partijtje schaken als je zin hebt. Het meeste weet je nu al. Het enige dat er nog bijkomt zijn drie bijzondere zetten die zich even niets van de schaakregels lijken aan te trekken. Maar wees gerust, ik ben in de buurt om te helpen als het nodig is!